Nazwa miejscowości Wędrynia (niem. Wendrin), oznacza prawdopodobnie „wieś wędrowców”. Wędrowców 1936 roku zmieniono nazwę na Liebeiche (od przysiółka Liebeich, należącego do Wędryni). Ta zaś nazwa oznacza „kochany dąb”, „umiłowany dąb”.

Wymienia się miejscowość Wandrina już w 1305 roku, a później w 1447 roku. Istnienie wsi i majątku są udokumentowane w 1534 roku. W roku 1783, Wędrynia należała do pana Lubawskiego. Posiadała 1 folwark i 2 młyny wodne na Budkowiczanach. We wsi było 6 rolników, 10 zagrodników, 3 chałupników, ogółem było 157 mieszkańców.

Pan majątku był w swojej wsi zastępcą władzy państwowej, posiadał uprawnienia policyjne, był przedstawicielem sądu i najniższym organem sprawiedliwości oraz opiekunem kościoła. Jemu nie przynależał tylko folwark.

Był nadwłaścicielem pozostałych ziem uprawianych przez rolników, zarodników i chałupników , ich budynków i inwentarza. Uprawa roli odbywała się systemem 3 zmianowym . W pierwszym roku uprawiano żyło , w drugim owies , a w trzecim ziemia leżała odłogiem i służyła jako pastwisko. Pan majątku mógł też dowolnie przenosić swoich podwładnych na mniejsze lub większe gospodarstwo. Według prawa polskiego , gospodarstwa nie miały prawa dziedziczenia. Użytkownicy ziemi byli zobowiązani do płacenia podatków i pańszczyzny. Jeżeli ktoś mieszkańców wsi nie miał własnego gospodarstwa , był wtedy zatrudniany w majątku, jako parobek lub służąca.

W 1819 roku majątek Wędrynia należał do barona von Reiswitz. Jedna zagroda przekształciła się w gospodarstwo rolne. Postęp ten był związany z reformą , którą rozpoczął minister von Stein , w 1807 roku. Powstało też 10 nowych zagród, gdyż liczba mieszkańców wzrosła do 200.

W 1830 roku gospodarstwem rządził Gottlob von Reiswitz – właściciel Wędryni. W tym czasie było 249 mieszkańców, w tym 213 katolików, 34 ewangelików, 2 żydów. Był zamek, 2 folwarki, 1 owczarnia, 36 gospodarstw rolnych i 2 chałupy przysiółka Liebeich , który był oddalony około 1200 kroków na wschód od wsi.

Za rządów tego barona, rozpoczęła się produkcja przemysłowa. Ze sprowadzanego kamienia wapiennego , wypalano na wapienniku wapno budowlane i nawozowe. Przypuszcza się , że to wapno w dużych ilościach było do budowy i nazwożenia gruntu.

Baronowie Reiswitz cieszyli się opinią silnych, bardzo pilnych i dobrych gospodarzy. Istnienie owczarni przypomina czas rozkwitu hodowli owiec na Śląsku, która już 1866 roku zastąpiona została uprawą bawełny. W tym też czasie powstała gorzelnia, w której przerabiano ziemniaki. Uprawa ziemniaków, choć niechętnie wprowadzona, przyczyniła się do zwiększenia pogłowia.

Siłę wodną młyna wykorzystano do celów hutniczych. Wytapiano tam rocznie 250 centarów sztab żelaza, które w roku 1843 stanowiły wartość 1280 talarów.

Dla zapewnienia ciągłości przemiału zboża w czasie suszy, zbudowano wiatrak. W roku 1843 liczba mieszkańców wynosiła 340. Ozdobą miejscowości jest zamek z1860 roku, zbudowany między dwoma stawami i wielowiekowymi dębami.

W 1865 roku do majątku należało 1070 morgów ziemi, 150 morgów nieużytków, 20 morgów stawów, 30 morgów łąk i 1300 morgów lasów. Na gruncie tym uprawiano głównie żyto, owies, ziemniaki i len. Len przerabiano w miejscowej oliwiarki i październik. W cegielni wypalano cegły, dachówki i rury melioracyjne.

Rewolucja 1848 roku przyczyniła się do oddzielenia wsi od majątku. Zmniejszono tez prace służebne w zamian za rentę.Wymiar sprawiedliwości przekazano 2.01.1849 roku, Sądowi Powiatowemu w Oleśnie, a 1.10.1876 roku, tamtejszemu Sądowi Miejskiemu. Uprawnienia policyjne pana majątku zostały zmniejszone przez porządkowanie powiatów. Ten nowy podział gmin nastąpił w 1891 roku.

W roku 1868 Wędrynia uzyskała możliwość korzystania z nowej linii kolejowej : Fosowskie- Kluczbork, przy której znajdowała się stacja Szumirad, oddalona 3 kilometry od Wędryni. Odległość tę pokonywano pieszo lub konnym zaprzęgiem.

W 1919 roku wieś liczyła sobie 256 mieszkańców, a majątek 319. W większości byli to katolicy, będący gminą filialną Olesna. W 1926 roku cały majątek rycerski – Wędrynia, obejmował powierzchnię 900 ha., z czego 444 ha,to ziemie orne i ogrody, 20 ha, łąki, 392 ha, lasu, 20 ha, nieużytków ( nieużytków tym zabudowania i drogi).

(zdjęcia w galerii)